E-İmza elektronik ortamda oluşturulan dokümanların imzalanmasında kullanılan ve elektronik işlemlerde gönderilen bilginin gönderim sırasında değişmediğini, gönderen kişiye ait olduğunu ve inkâr edilemeyeceğini garantileyen sayısal verilerdir.
Elekronik imza, başka bir elektronik veriye (e-posta, e-belge, pdf, Powerpoint, Word, Excel vs.) eklenen ve bu veriyi imzalayan kişinin kimliğini doğrulama ve verinin bütünlüğünü yasal geçerli olarak garanti etme amacıyla kullanılır.
Elektronik bilgilerin bütünlüğünü ve imzalayan tarafların kimliklerinin doğruluğunu sağlar. Klasik ıslak imza ile aynı hukuki geçerliliğe sahiptir. Sahte imzayı önler. Belgelerin herhangi bir tahrife uğramaksızın iletilmesini sağlar.
Taklit edilmesi, değiştirilmesi veya benzerinin yapılması mümkün olmadığı için son derece güvenilir bir yapıya sahiptir.
E-imza Islak İmzanın Yerini Tutar mı?
Bu konuda daha önceden bilgi sahibi olmayan bir kişi için e-imza ile diğer imza türleri arasında geçerlilik konusunda ne kadar fark bulunduğu kafa karıştıran bir mesele. Devlet kurumlarında, özel şirketlerde, sözleşmelerde, resmi belgelerde, elektronik yazışmalarda ve daha birçok yerde karşımıza çıkan e-imzanın işlevleri neler?
E-imza diğer imza türleriyle eşit oranda geçerliliğe sahiptir. Yani bir yere e-imza attığınızda, ıslak imzayla eşit derecede geçerlilik sağlanır. Bu anlamda, e-imzanın, gerekli şartlar sağlandığı takdirde yasal olarak kabul edilmiş bir imza türü olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız.
E-imza, bir kişinin bir belgede yer alan içeriği veya o içerikten doğabilecek ikincil durumları kabul etmeye dair niyetini gösteren imza çeşididir. Bu haliyle, ıslak imzanın fonksiyonlarının tümü e-imzada da geçerli olacaktır. Yani bir belgedeki e-imzadan doğan sorumluluk ile ıslak imzadaki sorumluluk arasında taraflar açısından herhangi bir fark bulunmaz.
E-imza Yasal mı?
İmzayı geçerli kılan, belgedeki işaretin hangi araçla yapıldığı değil kim tarafından yapıldığının kanıtlanabilir oluşudur. Bu açıdan, e-imzanın kimin tarafından atıldığı bilinir ve ispatlanabilir olduğu sürece yasalar açısından herhangi bir sorun açığa çıkmaz.
Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de e-imza, ıslak imza ile eşdeğer kabul edilir. 5070 Sayılı Kanun’da, elektronik imzanın ıslak imza ile eşdeğer olduğu açıkça belirtilir. Bu sebeple, herhangi bir belgede ıslak imza gibi e-imzayı da rahatlıkla kullanabilirsiniz.
E-imza Nereden Alınır?
E-imzanınız ıslak imzanızla eşdeğer olabilmesi için, elektronik imza sertifikası vermek için devlet tarafından yetki almış kurumlar tarafından size verilmiş olma şartı aranır. “Güvenli Elektronik İmza” olarak adlandırılan bu hizmeti alabilmek için “Nitelikli Elektronik Sertifika” adlı bir belge gerekir. Bu sertifikayı almak için başvurulabilecek kurumlar (Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yayımlanır. Bu kurumun duyurusuna göre ülkemizde elektronik imza sertifikası vermek için yetkilendirilmiş beş kurum bulunuyor:
- Elektronik Bilgi Güvenliği A.Ş. (E – Güven ),
- TUBITAK – UEKAE (Kamu Sertifikasyon Merkezi),
- TürkTrust Bilgi, İletişim ve Bilişim Güvenliği Hizmetleri A.Ş.,
- EBG Bilişim Teknolojileri ve Hizmetleri A.Ş. (E – Tuğra),
- E-İmza Bilgi Güvenliği Hizmetleri A.Ş. (e-İmzaTR)
Bireysel olarak listede yer alan kurumlardan herhangi birine başvuru yaparak e-imza talebinizi oluşturabilirsiniz. Ancak kamu görevlisi iseniz ve e-imzayı göreviniz doğrultusunda kullanacaksanız, e-imza talebinizi yalnızca TÜBİTAK UEKA üzerinden gerçekleştirmeniz gerekiyor. Bunun için de başvuruyu sizin değil bağlı bulunduğunuz kamu kurumunun “kurumsal başvuru” yolu ile gerçekleştirmesi şart.
E-imza Kullanım Alanları
- Ticari sicil kayıt işlemlerinde (MERSİS)
- Kurumalar arası e-posta ve E-Belge iletişiminde
- Çalışanların yasal ya da ticari öneme haiz e-posta ve E-Belge gönderimlerinde
- Sözleşmelerde ve tekliflerde
- Elektronik arşivin yasal geçerli hale getirilmesinde
- E-Devlet uygulamalarında
- Bayi ağı sipariş, mutabakat ve elektronik çek, senet süreçlerinde
- Genel Kurul ve yönetim kurulu kararlarında
- Banka ve ödeme talimatlarında
- Personel elektronik bordro gönderimlerinde
- Performans, izin, fazla mesai ve masraf gibi talep ve onay formlarında
- Toplu imzalama ihtiyaçlarında
- Şirketlerin internet sitelerinde yayınlamak zorunda olduğu dokümanlar
E-İmza Avantajları
- Kimlik doğrulama, veri bütünlüğü, gizlilik ve inkar edilemezlik
- Güvenli ve yasal geçerli bilgi alışverişi
- Etkin ve kolay iş akışları
- Azalan evrak gönderi giderleri
- Arşivleme tasarrufu
- Zaman tasarrufu
Mali Mühür nedir?
Mali mühür, kurumsal kaşedir ve TÜBİTAK tarafından hazırlanmaktadır. e-Belgelerin kaynağını, bütünlüğünü ve içeriğini garanti altına alır ve söz konusu belgelerin, gönderilmesi, saklanması esnasında güvenlik ve gizlilik sağlar. Mali Mühür, 3 yılda bir yenilenmek zorundadır.
Mali Mühür ne işe yarar?
• e-Belge uygulamasına dahil olacak firmanın sisteme tanımlanmasını sağlar.
• e-Fatura ve diğer e-Belgelerin içeriğini ve bütünlüğünü korur.
• e-Belge’lerin sistem içerisindeki güvenliğini sağlar.
• Mali Mühür, dijital ortamda kullanılan elektronik kaşe olması sebebi ile bir çeşit kurumsal e-İmzadır.
• Firma ünvanının değişmesi halinde, Mali Mühür geçerliliğini yitirir ve yeni ünvanla birlikte Mali Mührün güncellenmesi gerekir.
e-İmza ve Mali Mühür arasındaki farklar neler?
e-İmza ile Mali Mührün en önemli farkı, e-İmza gerçek kişiye verilir, kişinin ıslak imzası yerine geçer. Mali Mühür ise firmaya verilir, firma kaşesinin elektronik halidir.
Şahıs firması sahibiyseniz e-Fatura kullanımı için Mali Mühür yerine e-İmza kullanabilirsiniz.
Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcıları’ndan temin edilen e-İmza; e-Devlet, KEP, MERSİS, UYAP, e-Reçete gibi uygulamalarında kullanılır. Ayrıca hizmet ve diğer elektronik sözleşmelerde, banka talimatları vs. gibi durumlarda e-İmza kullanılmaktadır.
Mali Mühür ise firmaların e-Fatura veya diğer e-Belge sistemlerinden yararlanmaları için zorunludur. Mali Mühür, e-İmza’dan farklı olarak Kamu Sertifikasyon Merkezi’nden temin edilmektedir.
e-İmza, Mali Mühür yerine kullanılır mı?
Mali Mühür, fiziki olarak USB görünümüne sahiptir ve elektronik kaşe olarak işlev görür. Şirketler için kullanılan Mali Mühür her ne kadar elektronik imza gibi düşünülse de farklı alanlarda kullanıldığından birbirleri yerine kullanılamazlar.
Kurumsal firmalar tüm e-Belge uygulamalarını kullanabilmek için mutlaka Mali Mühür edinmek durumundadır. Bunun tek istisnası şahıs şirketleridir. Kendinize ait bir şahıs şirketinizin olması halinde e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura kesmeniz gerektiğinde elektronik imzanızı kullanabilmeniz mümkün olur.